मेरा मित्र - दलित विचारकहरु हो ! भगवान मनुलाई बुझ्ने प्रयास गर:

मेरा मित्र - दलित विचारकहरु हो ! भगवान मनुलाई बुझ्ने प्रयास गर:

भगवान स्वायम्भुव मनु मानव जातिका प्रवर्तक हुनुका साथै अखिल विश्वको प्रथम राजा थिए । उनको कालजयी ग्रन्थ ‘मनिस्मृति’ संसारकै पहिलो मानवीय कृति तथा विश्वको प्रथम संविधान हो । विश्वका सबै देशको शासन पद्धति मा यस महान ग्रन्थ को प्रत्यक्ष वा परोक्ष छाप रहेको छ । करोडौं वर्ष सम्म सर्वमान्य यो ग्रन्थमा मध्यकाल तिर मानव का शत्रु संस्कृतज्ञहरुले अनेक यस्तो प्रक्षेप (मिलावट) गरे जसबाट विशुद्ध वैज्ञानिक कर्मणा वर्ण व्यवस्था जन्मना जाति व्यवस्था एवं घृणा,द्वेष, भेदभाव उत्पन्न भयो, आर्य समाज का संस्थापक महर्षि दयानन्द सरस्वति ले सर्व प्रथम भगवान मनु को विशुद्ध स्वरूप आफ्नो ग्रन्थ ‘सत्यार्थ प्रकाश’ मा रेखांकित गर्नुभएको छ।

            आज हाम्रो देशमा कथित् दलित हितैषी, साम्यवादी एवं कथित प्रवुद्ध वर्गहरु मनुस्मृति विरुद्ध कोलाहल गर्दै छन् । (हुनत ऋषि भावना देखि अनभिज्ञ तर उनैको नाम लिने केहि नक्कली ब्राह्मणहरुले जातको नाउमा निर्दोशहरुलाई निक्कै सताएका हुन् । त्यसैको प्रतिशोधवश केहि ले हिन्दु समाज परित्याग गरेका हुन् र यो क्रम व्यापक जारी पनि छ) ।

मनुस्मृतिको क्षेत्र अत्यन्त व्यापक छ । यहाँ केवल यत्ति भन्न सकिन्छ कि यदि आज सामान्य निर्धन दलित वर्गहरुलाई मनुस्मृतिको यथार्थ रुप विदित भयो भने ति आफ्ना नेताहरुको पाखण्ड ध्वस्त गरेर सर्व प्रथम मनु भगवान को पूजा गर्ने छन् । हामि घोषणा गर्न चाहन्छौं कि आज महिला, दलित, शोषित ,निर्धन तथा उपेक्षित सबै वर्गको लागि मनु जस्तो हितैषी संसारमा अन्य छैन । आज जो कोहि महानुभाव मनुको विरोधमा कोलाहल गर्दैछन अथवा अन्ध-समर्थन गर्दैछन्, यी मध्ये कसैले पनि न मनुस्मृति पढ्ने गर्छन्, न त बुझ्ने कोशिश नै गर्दछन् । विवेकशीलहरुको लागि निम्न विन्दु विचारणीय होला:

१-      मनु प्रोक्त वेदानुमोदित वर्णव्यवस्था जन्माधारित नभएर कर्माधारित छ । वर्तमान मा अध्यापक, सैनिक, प्रहरी, व्यापारी, कृषक तथा अन्य कर्मचारीहरु क्रमशः ब्राह्मण, क्षत्री, वैश्य र शूद्र कै रुप हुन्, यहि मनुकथित् वैदिक वर्णव्यवस्थाको स्थूल रुप हो । यो व्यवस्था श्रम विभाजन मा आधारित थियो । जो आज पनि प्रत्येक देशमा विविध नामले प्रचलित छ र सदा रहने छ ।

२-      वर्णव्यवस्था कर्माधारित हुने भएकोले वर्ण परिवर्तित हुन सक्थ्यो । ब्राह्मण अयोग्य भयो भने शुद्र तथा शुद्र योग्य भयो भने ब्राह्मण बन्न सक्थ्यो । (ब्राह्मणको कोखबाट जन्मने जस्तोसुकै भ्रष्टाचरणको भए पनि ब्राह्मण हुने र अन्य कुलमा जन्मने जति सुकै सच्चरित्रवान भएपनि त्यो अछुत नै हुने परिपाटी स्वार्थ र अज्ञानता को कारण ले सुरु भएको हो, यसमा भगवान मनु र मनुस्मृतिको कुनै दोष छैन)

३-      १ रु.को चोरि गर्ने शूद्र (श्रमिक) लाई ८ रू., वैश्य (व्यापारी-किसान) लाई १६ रू., क्षत्रिय (सेनक-प्रहरी) लाई ३२ रू., ब्राह्मण (अध्यापक-धर्मोपदेष्टा)लाई ६४ रू., देशको मन्त्रीलाई ८०० रू. र राजा (शासक) लाई १ रू. को चोरी मा १००० रू. दण्ड हुन्थ्यो । यसरि भगवान मनुको दृष्टिमा शूद्र समान अपराध मा पनि सब भन्दा कम दण्डनीय हुन्थ्यो, र राजा अथवा शासक सर्वाधिक दण्डनीय । आज कथित समाजवादी, दलित हितैषी कुशासन मा श्रमिक सब भन्दा अधिक पिडित हुन्छ । राजा, नेता तथा शासकहरु आनन्द भोग्छन् । यहि कारण हो आजका नेताहरुले मनुको विरोध गर्दछन्, यिनीहरु चाहदैनन् कि गरिब एवं दलित (शिल्पी) र श्रमिक तथा उद्देमी वर्ग माथि उठोस् ।

४-      देशका सबै बाल बालिकाहरु अनिवार्य रुपमा शासन कै व्यय बाट पढाइ गर्ने गर्दथे । आवाशीय विद्द्यालय मा राजा देखि शूद्र, भिखारी, उद्धोगपति सबका बाल बालिका हरु समान स्तर को खान-पान , वस्त्र र समान शिक्षा प्राप्त गर्दथे । निजि शिक्षा व्यवस्था कहीं पनि थिएन । पुरै देशमा एक समान पाठ्यक्रम समान सुविधा भएका पाठशाला हुन्थे । राजकुमार तथा शूद्र र भिखारी का बालक साथ्-साथ् समान भाव मा पढ्ने गर्थे । बिद्या पूर्ण भयो भने उनको वर्णको निर्धारण गुरु द्वारा हुने गर्थ्यो । राजा अथवा ऋषि को अयोग्य पुत्र शूद्र पनि घोषित हुन सक्थ्यो र कुनै सूद्र्को वा भिखारीको योग्य पुत्र ब्राह्मण क्षत्रीय वा वैश्य पनि घोषित हुन सक्थ्यो । ग्रामिण-शहर, धनि-निर्धन, ब्राह्मण-क्षत्रिय-वैश्य-शूद्र आदि मा कुनै पनि भेदभाव थिएन । योग्यतानुसार काम पाइन्थ्यो । आजको आरक्षण व्यवस्था गरिब तथा दलितहरुको बिरुद्ध धनि तथा कथित् दलित नेताहरुको आफ्नो स्वार्थ सिद्धि गर्ने एक गम्भीर षडयन्त्र हो । यहि कारण ले हो उनिहरू आर्थिक आधार मा आरक्षण हुनु पर्छ भन्ने कुरा सुन्ना साथ् आक्रोशित भएर तीनहात माथि उफ्रिन्छन्। यदी मनुको व्यवस्था लागू भयो भने देशमा कुनै निर्धन, अशिक्षित, शोषित, पिडित, दलित तथा पछौटे हुने छैन। सबै उत्तम विद्या, धन, मान र प्रतिष्ठाका भागीदार हुने छन् । यहि कुरो आरक्षण को नाउमा राजनीति गर्ने नेताहरुले चाहदैनन् । मनुको व्यवस्था मा जो वास्तवमा अयोग्य हुन्छन्, तिनै शूद्र बन्छन्, तर शूद्रको अर्थ अछुत कदापि हैन, शूद्र पनि ब्राह्मण को घरमा भोजन पकाउने काम गर्ने गर्दथे ।

५-      बाल-बालिकाहरु सबै पृथक्-पृथक् पाठशाला मा अनिवार्य तथा सम्पूर्ण विद्द्या प्राप्त गरेर समान अधिकार प्राप्त गर्दथे । वेद ले नारीलाई घरकी साम्राज्ञी भनेको छ । मनुले पूज्य भनेका छन् ।

यदि आज भगवान मनुको मत साकार भयो भने देश-विदेशको सम्पूर्ण समस्या को स्थायी समाधान हुन सक्छ । तर के जात र साम्प्रदायिक निच सोंच बोकेका नेता तथा कथित् प्रवुद्ध वर्गले यो सत्य सम्झने प्रयास गर्लान?! अस्तु ..

नमस्ते..

(-आचार्य अग्निव्रत नैष्ठिक को हिन्दि लेख बाट अनुवादित)